De ploeg van burgemeester Filip Antheunis heeft het blijkbaar niet begrepen op burgerparticipatie: met een aantal argumenten naast de kwestie en enkele sneren naar de initiatiefnemers dacht hij het verzoek van PVDA-Lokeren snel te kunnen afvoeren. Tot zijn verrassing vroegen achtereenvolgend onafhankelijk gemeenteraadslid Josien Van Bokstal, Bjorn Rzoska namens Groen en Marjon Thienpondt namens SPa het woord. Met een aantal sterke argumenten belichtte elk waarom zij dit voorstel waardevol vonden, en de moeite vonden dit een kans te geven. Waarvoor onze dank. De overige gemeenteraadsleden volgden echter het standpunt van het college, waardoor dit voorstel dus niet werd aangenomen.
PVDA-Lokeren voorzitter Els Van Durme geeft hier een reactie op het afwijzen van het PVDA- verzoekschrift tot het instellen van een vragen-halfuurtje voor de burger:
Het stadsbestuur doet steeds haar best om zorgvuldig te antwoorden op onze verzoekschriften. Deze keer beoordeel ik het antwoord echter als zwak, omdat het een antwoord naast de kwestie is:
Het legt onterecht een link naar het recht om gehoord te worden m.b.t. verzoekschriften. Gissen naar andermans bedoelingen hoort niet thuis in een degelijk antwoord.
Ons voorstel voor een “ halfuurtje van de burger” is van een totaal andere aard: wij willen dus helemaal niet (citaat): dat (men met) het jongste verzoekschrift net dat spreekrecht tracht af te dwingen, door via een verzoekschrift de raad een besluit te laten aannemen waarin een vragenhalfuurtje ‘tijdens’ de gemeenteraadszitting wordt ingevoerd.”
Een vragenhalfuurtje voor de burger, zoals dit o.a. in de gemeenten Lochristi, Edegem en Zelzate voorzien is, grijpt plaats tijdens een schorsing van de gemeenteraad, voor de duur van het “halfuurtje”(dat geen half uur moet duren, want afhankelijk van het aantal vragenstellers) en dient enkel voor het aanhoren van de vragen. Het blijft inderdaad beperkt tot vraag en antwoord, en het kan niet leiden tot debat, discussie of stemming. Dit is ook niet de bedoeling: het wil louter een medium geven aan burgers die een probleem willen melden aan het bestuur. Het is dan verder aan het bestuur of de oppositie ( of beide) om op de gestelde vragen en problemen in te gaan.
Blijkbaar heeft het bestuur de concrete vraag in ons verzoekschrift verkeerd begrepen. Mochten wij onze vraag ter plaatse op de zitting kunnen toelichten, dan was dit misverstand wellicht kunnen vermeden worden.
Waarom vinden wij dit halfuurtje van de burger belangrijk voor Lokeren?
Door onze contacten met de burgers van Lokeren stellen wij in het algemeen vast dat de maatschappij aan het verzuren is. Een belangrijke oorzaak voor deze verzuring is het gebrek aan inspraak in het beleid.
Het is opvallend hoe weinig inwoners van een middelgrote stad als Lokeren interesse hebben in het bestuur van de stad: nauwelijks enkele aanwezigen in de raadzaal, meestal dan nog mensen die politiek georganiseerd zijn. (Op 26/10 woonden een 15-tal scholieren de zitting bij als schoolopdracht.)
Dat zou toch een ernstig signaal moeten zijn aan het bestuur dat het zeer ver af staat van de burger, dat er een groot democratisch deficit is?
De opgesomde initiatieven van burgerparticipatie door het bestuur zijn zeker positief, maar telkens vanuit een top-down visie. Met ons voorstel willen we een “bottom-up” beweging op gang brengen.
Als leden van de PVDA zien wij als mogelijke oplossing tegen deze verzuring het inrichten van een ‘vragenhalfuurtje van de burger’. Zo worden de burgers meer betrokken bij het beleid. Door directe, permanente controle en inspraak, door de mogelijkheid vragen te stellen en door problemen te melden (i.p.v. passief om de 6 jaar een bolletje te kleuren) kan het beleid worden bijgestuurd en/of beter worden begrepen.
Deze redenen van ons verzoek tot het instellen van een vragenhalfuurtje, werden in onze vraag duidelijk opgesomd en deze werden niet weerlegd, tenzij door te stellen dat in andere bevraagde gemeenten waar het burgerhalfuurtje wel bestaat, er weinig gebruik van wordt gemaakt.
Laat me tenslotte nog herhalen, dat de VVSG initiatieven stimuleert zoals “vragenhalfuurtje” als instrument voor het verhogen van de burgerparticipatie.
Bijgevolg begrijpen we de reactie van het Lokerse bestuur helemaal niet.
Dus ik vind het jammer dat ons voorstel dat burgerparticipatie wil vergroten, werd afgekeurd. Dit is geen goed signaal. Ik hoopte op een opener bestuur voor de Lokeraar.
Anderzijds zijn we heel tevreden dat ons voorstel op een gemotiveerde manier steun kreeg van onafhankelijk raadslid Jasmien van Bockstal, en de fracties van Groen en SP-a. Waarvoor onze gemeende dank. Dat bewijst dat er zeker draagvlak is voor ons voorstel. Spijtig genoeg blijft het stadsbestuur doof voor dit voorstel”.
Hieronder vindt je de letterlijke tekst van het college:
Verzoekschrift PVDA – raadszitting oktober – ontwerpantwoord Geachte mevrouw Uw verzoekschrift werd behandeld tijdens de gemeenteraadsvergadering van 26 oktober 2015, conform de voorschriften opgenomen in het gemeentedecreet (artikels 201 tot 204) en het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad zoals dat werd goedgekeurd in gemeenteraadsvergadering van 29 april 2013. Net zoals uw vorig verzoekschrift was ook dit verzoekschrift omstandig en duidelijk geformuleerd, zodat er geen bijkomende mondelinge toelichting nodig is. In uw verzoekschrift wordt gevraagd om bij elke raadszitting een ‘vragenhalfuurtje van de burger’ te voorzien, wat een hulpmiddel zou zijn tegen de verzuring en de burgerparticipatie aan het beleid zou bevorderen. Met betrekking tot verzoekschriften bepaalt artikel 202, 2de lid van het Gemeentedecreet dat ‘de verzoeker (…) kan worden gehoord (…)’. De appreciatie om al dan niet gehoord te worden, komt toe aan het gemeentelijk orgaan, i.c. de gemeenteraad, zelf. Als de raad, bij meerderheidsbesluit, oordeelt dat de indiener dient te worden gehoord, kan hem het woord worden verleend. A contrario bekomt de indiener van een verzoekschrift niet automatisch een spreekrecht op de raad. Het komt ons voor dat het jongste verzoekschrift net dat spreekrecht tracht af te dwingen, door via een verzoekschrift de raad een besluit te laten aannemen waarin een vragenhalfuurtje ‘tijdens’ de gemeenteraadszitting wordt ingevoerd. Er wordt in het verzoekschrift verwezen naar de gemeenten Edegem, Lochristi en Zelzate, waar dergelijk ‘vragenhalfuurtje van de burger’ (al dan niet in het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad) is voorzien. Onze diensten namen contact met deze drie besturen en hun regeling vertoont sterke gelijkenissen. Los van een aantal praktische afspraken wordt bij alle drie uitdrukkelijk bepaald dat de vragen niet kunnen leiden tot debat, discussie of stemming. Het blijft beperkt tot vraag en antwoord (en eventueel nog een slotrepliek). Op onze vraag in hoeverre van deze mogelijkheid gebruik wordt gemaakt, vernemen we van Lochristi dat dit na regelmatig gebruik in de jaren ’90 nu nog slechts zelden gebeurt. In Edegem gaat het om ‘twee personen met een politieke achtergrond’ die sporadisch van het systeem gebruik maken. Vanuit Zelzate werd op deze vraag geen reactie ontvangen. De gelijkenis met het Edegemse verhaal is opvallend: ook ons bestuur kreeg nog nooit dergelijke vraag (evenmin werden, behalve door de plaatselijke PVDA-afdeling, ooit al verzoekschriften ingediend) en ook hier is de aanvrager niet zomaar een burger, maar de facto een niet in de gemeenteraad vertegenwoordigde politieke partij. Wij menen dan ook dat de inrichting van een vragenhalfuurtje geen nuttig instrument is om de burgerparticipatie aan het beleid te versterken, maar eerder een poging is van een lokale politieke partij om toegang te krijgen tot het publieke forum. Wij wijzen erop dat dit geenszins betekent dat ons bestuur geen aandacht heeft voor inbreng van de burgers in het beleid, integendeel. Ons bestuur ontwikkelt wel degelijk andere initiatieven die bijdragen tot participatie van de burgers, zoals het verzorgen van een infokrant, activiteit op de sociale media, het organiseren van allerhande hoorzittingen, het opzetten van een bevolkingsenquête, een systeem van klachtenbehandeling, enz.
Dirk Goemaere 